نشانه شناسی پیمان شکنی احساس مورد پیمان شکنی واقع شدن، یکی از بدترین احساساتی است که یک فرد در طول زندگی‌اش تجربه می‌کند و مراحلی کاملا شبیه به سوگواری دارد. دقیقا مانند از دست دادن یک فرد بسیار گرانبها، فرد مراحل انکار، خشم، چانه زنی، اندوه و پذیرش را طی می‌کند و گاهی طی این مراحل زمانی طولانی را از زندگی او خواهد گرفت. پیمان شکنی زناشویی یکی از قدیمی‌ترین انواع مشکلات خانواده است که طی سال‌های گذشته و بنا بر دلایل بسیار، آمار فراگیرتری نشان داده و یا به مدد فضای مجازی و تکنولوژی‌های مرتبط، سر‌یع‌تر شناسایی و اعلام می‌شود. این رویداد، بنا بر نتایج به دست آمده از تحقیقات مختلف، تغییرات واضحی در نگرش فرد خیانت دیده به دنیا و مردم ایجاد کرده و او را درگیر طیف بزرگی از اختلالات روانی از اضطراب و افسردگی تا اختلال شخصیت پارانویید (ثانوی به رویداد استرس زا) خواهد کرد. در اغلب موارد، فرد خیانت دیده دچار یک پازل ذهنی می‌شود که مسیر پیمان شکنی همسر را دنبال کرده و با چیدن قطعات آن در کنار هم، درگیر خشم بسیار شدید و گاه فلج کننده خواهد شد. او در جلسات مشاوره از مشاور می‌پرسد: «می‌توانستم زودتر بفهمم و جلوی آن را بگیرم؟»؛ اگرچه پاسخ به این سوال می‌تواند وابسته به بسیاری عوامل مختلف از موقعیت‌های اجتماعی یا شخصیت زوج باشد؛ با این حال تحقیقات نشان داده که رفتار فرد پیمان شکن، در تمام دنیا، تقریباً یک تعداد نشانه را در خود دارد که می‌توان برای کشف زودرس ماجرا و پیشگیری از مشکلات بزرگتر به آن‌ها توجه نمود. این نشانه‌ها را در این مقاله با هم مرور می‌کنیم: به طور کلی نشانه‌های پیمان شکنی را می‌توان در 9 دسته‌ی بزرگ طبقه بندی کرد که به تدریج جزییات آن‌ها بیان می‌گردد: 1- تغییر در فضای ارتباطی: او دوستان جدیدی پیدا کرده و به تفریحات تازه‌ای می‌پردازد که وقت زیادی از او می‌گیرد و او را از خانه دور نگه می‌دارد. به همان نسبت با شما کمتر صحبت می‌کند یا در فضای دو نفره می‌ماند. 2- تغییر در ظاهر فرد و علایق او: توجه او بیش از پیش به ورزش، تغییرات ظاهری، جوان ماندن و عمل‌های زیبایی جلب می‌شود و در مورد آن‌ها بیشتر تحقیق می‌کند. همچنین لباس‌ها یا وسایل گرانقیمت‌تر یا به روزتری را تهیه می‌کند که سابقه نداشته است. 3- تغییر در نگرش یا دیدگاه‌های قبلی: او دیدگاه‌های تازه‌ای درباره‌ی زندگی بیان می‌کند و شما را اگر مخالف باشید، شما را فردی بی فکر توصیف می‌کند. ممکن است به شما بگوید چرا "مثل دیگران" مطالعه ندارید، کوه نمی‌روید یا در گروه دوستان فعالیت خاصی را ندارید؟ از سوی دیگر،گاهی او از درون به کارما یا بازگشت رفتار اشتباه به خودش اعتقاد دارد و به همین دلیل شروع به بازخواست از شما برای ارتباط با دوستان و روابط اجتماعی معمولتان خواهد کرد. 4- دروغگویی مکرر و دوری گزینی: هیچکس نمی‌تواند همیشه حاضر الذهن باشد و بداند کجا چه گفته است. ضرب المثل "دروغگو کم حافظه است" برای همین معروف شده و فرد پیمان شکن نیز از این لحاظ بیانات ضد و نقیض دارد که اگر یک سوال را چند بار از او بپرسید می‌شنوید که پاسخ‌های تقریبی و ناهماهنگ گفته یا بیش از حد پرگویی می‌کند. اگر به او اشاره کنید که دروغ گفته یا شاید چیزی را پنهان کرده به بهانه‌ی رنجش از شما فاصله می‌گیرد و با اینکار شما را در موضع مقصر قرار می‌دهد! 5- رفتار بی تفاوت: در بسیاری از موارد می‌بینید که نسبت به علایق شما یا فرزندش بی تفاوت است یا مسوولیتی بر عهده نمی‌گیرد. جایی که از او انتظار واکنش دارید خنثی است یا از پیگیری طفره می‌رود. در این رفتار یک نوع "سردی" یا "در اولویت نبودن" ، دیده می‌شود که احساسی ناخوشایند در شما ایجاد می‌کند. 6- بی میلی جنسی یا درخواست افراطی: فرد پیمان شکن ممکن است انرژی جنسی و عاطفی خود را جای دیگر صرف کرده و توان برقراری رابطه‌ی جنسی با شما نداشته باشد. او می‌خواهد یک سوپرمن باشد که با وجود روابط دوگانه، بتواند عدالت جنسی را در بین دو همسر برقرار کند. گاهی نیز برای پیشگیری از شک و تردید شما، ناچار به استفاده از قرص‌ها و وسایل کمکی برای ارتباط با شما شود. به همین دلیل دایم از سرد مزاجی، خستگی یا ناتوانی پیش از موعد جنسی می‌نالد یا شما را درگیر روابط افراطی دوره‌ای می‌کند که با رفتارهای معمول سال‌های زندگی‌اش، کاملا مغایر است. 7- مشکلات غیر قابل توضیح مالی: در حساب‌های بانکی فرد پیمان شکن، اغلب تغییرات واضحی رخ می‌دهد که نشان دهنده‌ی حمایت مالی از کسی دیگر است. در همسرانی که چندان پیگیری مخارج منزل یا کار از سوی یکدیگر رخ نمی‌دهد، این مخارج اضافه می‌تواند پنهان بماند. اما دیر یا زود کشف یک هدیه‌ی غیر معمول در وسایل فرد پیمان شکن، نشان خواهد داد که او پولش را جاهای دیگر هم خرج می‌کند. 8- استفاده‌ی غیر متعارف از وسایل ارتباطی این سناریو بسیار شایع است که فرد پیمان شکن به طور مکرر به صفحه‌ی تلفن همراهش نگاه می‌کند یا پیام می‌فرستد، گوشی را همراه خودش به حمام یا دستشویی می‌برد، روی صفحه‌ی آن چند قفل و رمز گذاشته و به شدت مراقب است که شما دسترسی به گوشی او نداشته باشید. در شرایط معمول زن و شوهر نیازی به رمز گذاری روی گوشی خود برای همسر و یا چک کردن آن ندارند. این رفتار افراطی، پنهان‌کاری کسی است که نمی‌خواهد راز بزرگش فاش بشود. 9- هدایای افراطی یا برنامه ریزی اغراق آمیز: شما شاید در طول زندگی مشترک گاهی به مناسبت‌های مختلف، گل یا هدیه از همسرتان دریافت کرده باشید. در دوره‌ای که او پیمان شکنی می‌کند نوعی عذاب وجدان دارد که باعث می‌شود بیش از پیش گل بخرد، بی مناسبت کادو بدهد یا شما را بی مقدمه به یک رستوران گرانقیمت ببرد. گاهی هم این شما هستید که کادویی را در وسایل او می بینید که احتمالاً برای شما خریداری نشده است! نشانه‌های فرعی که می‌توانند اهمیت ویژه داشته باشند: • کسانی که درصدد اتمام رابطه یا پیمان شکنی باشند وارد سرمایه گذاری‌های بلند مدت با شما نمی‌شوند. خرید خانه مشترک یا افتتاح حساب بانکی مشترک، نشانه‌ی اعتماد متقابل و تمایل به ادامه‌ی زندگی مشترک قلمداد می‌شود؛ مانند اینکه ما سرمایه‌ی خود را در اختیار طرف مقابل قرار داده‌ایم تا رابطه باقی بماند. در افرادی که همزمان بیش از یک رابطه دارند این رفتار شکل نمی‌گیرد و در سرمایه گذاری بلند مدت مشارکت نمی‌کنند. • قولی را که به شما داده است فراموش می‌کند و این اتفاق تکرار می‌شود. این قول می‌تواند رفتن به یک مسافرت خاص، تبریک تولدتان یا حتی یک شب شام دو نفره باشد. در هر حال شما احساس می‌کنید وجودتان فراموش شده است. • موبایل را همه جا با خود می‌برند و نگران دسترسی شما به آن هستند. این نشانه تقریبا طی سال‌های اخیر به مهم‌ترین نشانه‌ی پیمان شکنی زناشویی تبدیل شده و تقریباً در اغلب موارد معادل تحقق یک پیمان شکنی بوده است! با وجود همه‌ی توجیهات احتمالی، واقعاً چه دلیلی می تواند داشته باشد که یک نفر اینقدر مراقب دسترسی همسرش به تلفن همراهش باشد؟! راهکارها : در شرایطی که ما با رفتار واضحی از پیمان شکنی مواجه هستیم شاید از خود بپرسیم آیا دیدن یک نشانه کافی است یا باید منتظر نشانه‌های دیگری هم بمانم؟ سپس حتماً از خود خواهیم پرسید اگر اطمینان پیدا کردم چه کنم؟ آیا باید به طلاق فکر کنم؟ در این موارد توصیه می‌شود: 1- فضای خانه را قبل از حصول اطمینان و داشتن مدارک کافی از اشتباه همسرتان، متشنج نکنید. این مدارک متقن، می‌تواند شامل اعتراف مستقیم او یا طرف مقابل به ارتباط عاطفی_جنسی یا گواهی کسانی باشد که او را در شرایط خاصی دیده‌اند. به همین دلیل صرفاً بر اساس "احساس می‌کنم که...." تصمیم نگیرید و وارد بحث نشوید. بسیار مهم است که بدانید هرچه رفتار عصبی‌تر و غی قابل کنترل‌تری از خود نشان دهید، همسرتان خود را برای پیمان شکنی محق‌تر خواهد دانست. 2- از سوی دیگر ممکن است شما پیام‌هایی از کسانی دریافت کنید که به تملک زندگی شما چشم دوخته‌اند و در شرایط اقتصادی امروزه، این احتمال اصلا ناچیز نیست. بنابراین تلاش کنید تا بازیچه‌ی این افراد نشده و زندگی خود را بیهوده نبازید. 3- نکته‌ی بسیار مهم این است که بدانید هر ارتباطی در دنیای امروزی، معادل خیانت نیست و شما باید احساسات منفی خود رادر خصوص برخی ارتباطات حرفه‌ای همسرتان با جنس مخالف، از پیمان شکنی تفکیک کنید. 4- اگر از وقوع پیمان شکنی اطمینان دارید و دلایل شما برای اثبات آن کافی است، بهتر است بدون دخالت دادن اطرافیان و بعد از مشاوره با یک مشاور باتجربه در موضوع پیمان شکنی، با همسرتان صحبت کنید و در مورد نگرانی‌هایتان واضح و شفاف از او توضیح بخواهید. از او درخواست کنید که نگرانی شما را جدی بگیرد و به شما توضیح کافی بدهد. او باید بداند که بر اساس پیمان ازدواج، مسئول رفع نگرانی‌های شماست و جدا کردن خودش از مشکل پیش آمده، به معنای این است که باید در مورد مفهوم "زندگی مشترک"، آموزش ببیند. از سوی دیگر باید بدانید که کشف چنین رویدادی که او را فردی مسئولیت ناپذیر نشان داده و در موضع اتهام و سرزنش قرار می‌دهد، باعث بروز ترس و اضطراب زیادی است و برخورد خشونت آمیز از سوی شما، می‌تواند یک بحران به وجود آورد. لذا او را درک کرده و بدون خشم و در آرامش با او صحبت کنید. 5- به عنوان نکته‌ی پایانی، به خاطر داشته باشید که اکثر مشاورین با تجربه، می‌توانند در مراحل مواجهه با پیمان شکنی و مدیریت احساسات منفی، به شما به شیوه‌ی حرفه‌ای کمک کنند. بنابراین مراجعه به روان‌درمان‌گران را به آخرین مرحله واگذار نکنید؛ بلکه در اولین زمان بروز احساسات منفی نسبت به رفتارهای مشکوک همسر، اقدام به درخواست کمک از مشاورین نموده و مانع از بروز وقایع پیچیده و درگیری خانواده‌ها شوید. ** ترجمه و گردآوری: دکتر نسرین دانش (روانپزشک) << درج و انتشار مقالات تنها با ذکر نام و عنوان نویسندگان، بلا مانع و در غیر اینصورت، مشمول سرقت ادبی بوده و مورد پیگرد قانونی خواهد بود.>>