 تست هوش وکسلر دیوید وکسلر (David Wechsler)، روان‌شناس رومانیایی آمریکایی، مقیاس هوش وکسلر برای کودکان، (Wechsler Intelligence Scale for Children)، را طراحی کرده است. وکسلر متوجه شده بود آزمون‌های هوش بزرگسالان که در آن زمان وجود داشتند، مانند تست هوش کودکان بوده و نتایجشان اعتبار چندانی برای ارزیابی بزرگسالان ندارند. او در سال 1939 آزمونی با نام مقیاس هوش وکسلر بلیو (Wechsler–Bellevue Intelligence Scale) درست کرد، که سال‌ها بعد، در نسخه‌های جدیدترش، به‌نام مقیاس هوش بزرگ‌سالان وکسلر معروف شد. آن آزمون هوش اولیه با توسعه‌ای که داشت، در نهایت به سه نسخه متفاوت برای گروه‌های سنی مختلف تقسیم شد که عبارت‌اند از: 1- مقیاس هوش وکسلر برای سنین پیش از ‌دبستان (Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence) یا به‌اختصار WPPSI، برای کودکان 2٫5 سال تا کودکانی که 7 سال و 7 ماه دارند. 2- مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (Wechsler Intelligence Scale for Children) یا به‌اختصار WISC، برای کودکان و نوجوانانی که بین سنین 6 تا 16 سال هستند. 3- مقیاس هوش بزرگ‌سالان وکسلر (Wechsler Adult Intelligence Scale) یا به‌اختصار WAIS برای آن‌هایی که بالاتر از 16 سال هستند. در ضمن نسخه پنجم (WISC-V)، جدیدترین نسخه مقیاس هوش وکسلر برای کودکان است که در سال 2014 منتشر شد. تست هوش وکسلر تستی است که به اندازه گیری توانایی‌های شناختی و هوش کمک می‌کند. تست وکسلر در طول زمان تکامل یافته است، اما مقیاس اصلی هوش وکسلر توسط دکتر دیوید وکسلر در سال 1939 ساخته شد. در ابتدا مقیاس هوش وکسلر بلیو نامیده شد، اما 15 سال بعد تجدید نظر شد و به مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر (WAIS) تغییر نام داد. وکسلر یک روانشناس رومانیایی-آمریکایی است که در 12 ژانویه 1896 در رومانی به دنیا آمد. خانواده او زمانی که او یک پسر بود به ایالت نیویورک نقل مکان کردند. او در سال 1917 مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد. در سال 1925، کاوش بیشتر او در زمینه آموزش، دکترا را برای او به ارمغان آورد. وکسلر که در کنار چارلز اسپیرمن و کارل پیرسون کار می کرد، قرار بود تستی را برای کمک به ارتش برای بررسی سربازان جدید ایجاد کند. با این حال، همه چیز به شکل کاملا متفاوتی پیش رفت و نتیجه اولیه او مقیاس هوش Wechsler-Bellevue بود. این آزمون‌ پس از این موضوع ایجاد شد که وکسلر متوجه شد آزمون‌های هوش موجود برای بزرگسالان صرفاً انطباق‌هایی با تست‌های مورد استفاده برای کودکان است و اعتبار کمی برای بزرگسالان دارد. با گذشت زمان تست وکسلر به سه نسخه مجزا تبدیل شد که برای گروه‌های سنی مختلف استفاده می‌شد. مقیاس هوش وکسلر بزرگسالان (WAIS) برای بزرگسالان استفاده می‌شود، در حالی‌که مقیاس هوش وکسلر برای کودکان،(WISC) ، برای کودکان بین سنین 6 تا 16 سال استفاده می‌شود. مقیاس هوش وکسلر پیش دبستانی و اولیه (WPPSI) برای کودکان بین 4 تا 5/6 سالگی استفاده می‌شود. در برخی از موارد ناتوانی ذهنی، WISC ممکن است برای کمک به پزشکان برای درک پایین‌ترین سطح دانش فرد مورد استفاده قرار گیرد.  شروع وکسلر وکسلر خود را وقف مطالعه از دست دادن حافظه در سربازان جنگ جهانی اول کرد. کنجکاوی او پایه‌ای برای آزمایش هوش بیمارانش ایجاد کرد. مطالعه مغز کار جذابی بود، بنابراین او آزمایش خود را گسترش داد و کودکان را نیز در بر گرفت. او احساس می‌کرد که خود شکل‌گیری عقل می‌تواند به او کمک کند تا مشکلات فعلی از دست دادن حافظه را حل کند. چیزی که او پیدا کرد حیرت انگیز بود. ضریب هوشی افراد به طور مستقیم با فضایی که در آن زندگی می‌کنند، مرتبط است. تأثیرات زیست‌شناختی و محیطی می‌تواند هوش فرد را تعیین کند. وکسلر می‌دانست که عوامل زیادی بر هوش و توانایی شناختی تأثیر می‌گذارند، اما او همچنین دریافت که پشتکار نیز تأثیر قابل‌توجهی دارد. او متوجه شد که یک آزمون برای همه گروه‌های سنی مناسب نیست، بنابراین مجموعه‌ای ساخت که برای همه سنین استفاده می‌شود.  محبوبیت آزمون وکسلر بسیاری از کشورهای جهان از این تست استفاده می کنند. مقیاس آزمون هوش به گونه‌ای تنظیم شده است که از نظر فرهنگی منصفانه باشد. نسخه چهار در سال 2008 منتشر شد که جدیدترین نسخه در حال استفاده است. مدل‌های امتیازدهی نشان دادند که IQ استاندارد از 85 تا 115 متغیر است. آزمون کامل وکسلر طولانی است و گاهی اوقات برای کودکان و بزرگسالان دشوار است. بنابراین، اخیراً یک نسخه اختصاری ایجاد شده است. نسخه کوچک شده ارزیابی دقیقی از هوش ارائه می‌دهد، اما کمتر از نیم ساعت زمان نیاز دارد.  آیا انجام تست هوش ضروری است؟ با بازگشت به نظریه‌های دکتر وکسلر در سال 1939، از هوش برای مطالعه بسیاری از موارد در مورد یک شخص استفاده می‌شود. در یک کودک، والدین و معلمان می‌توانند از این آزمون برای تعیین توانایی‌های ذهنی کودک استفاده کنند. کودکی که ضریب هوشی او بالای 115 است ممکن است از شرکت در کلاس‌های پیشرفته‌تر برای کمک به دستیابی به پتانسیل خود بهره مند شود. در نقطه مقابل این طیف، کودکی که ضریب هوشی او زیر 80 است ممکن است نیاز به حمایت اضافی داشته و کلاس‌های درس سنتی برای او مناسب نباشد. تست‌های WISC و WPPSI می‌توانند برای درک بهتر توانایی‌های کودکان و ایجاد یک نقشه راه آموزشی که به بهترین وجه با توانایی‌های آن‌ها سازگار است، مفید باشند.  کاربرد تست هوش وکسلر ابتدایی‌ترین کاربرد تست IQ وکسلر رسیدن به نمره هوش شرکت‌کننده‌هاست. با دانستن نمره آی‌کیو یا بهره هوشی هر فردی، می‌توان وضعیت او را نسبت به هم‌سالانش بررسی کرد. علاوه بر این، نمره تست هوش وکسلر کمک می‌کند نقاط ضعف و قوت فرد شناسایی شود. از این اطلاعات برای بهبود توانایی‌های او می‌توان استفاده کرد. در صورت تشخیص زودهنگام مشکلات ذهنی، درمان هم آسان‌تر می‌شود. متخصصین روان‌سنجی و روان‌شناس‌ها، با تفسیر نتایج آزمون وکسلر و سایر تست‌های هوش برای کودکان، می‌توانند مشکلات ثانویه‌ای مانند استرس و اضطراب، وسواس‌های فکری، بیش‌فعالی یا افسردگی را هم تشخیص بدهند. به همین خاطر است که گاهی اوقات از آزمون وکسلر برای فرایند استخدام در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف در سرتاسر دنیا استفاده می‌شود. پیش‌تر ذکر شد که آزمون IQ وکسلر، سه نوع متفاوت دارد که سه رده سنی مختلف را پوشش می‌دهند. برای انتخاب تست مناسب، حتما باید رده سنی فرد را در نظر گرفته تا به نتایج دقیقی دست پیدا شود. مهم‌ترین ویژگی‌های آزمون هوش وکسلر: • نمره خام در این آزمون، به نمره تراز تبدیل می‌شود. • تست هوش وکسلر، جزو آزمون‌های هوش ناهمگن محسوب می‌شود. • نمره‌دهی آن هم آسان است، چون پاسخ‌ها درجه‌بندی شده‌اند. • تست وکسلر، هوش کلامی و هوش غیرکلامی را جداگانه ارزیابی می‌کند. از تست IQ وکسلر برای استخدام نیروی کار، برنامه‌ریزی تحصیلی، و ارزیابی و تعیین نقاط ضعف و قوت سایرین در همه شرایط زندگی می‌توان استفاده کرد.  هدف از آزمون هوش وکسلر رایج‌ترین هدف این آزمون شناسایی هوش و عملکرد شناختی است که اغلب در شناسایی ناتوانی‌های ذهنی و عملکرد کلی شناختی در کودکان و بزرگسالان مفید است. نمرات تست وکسلر از 0 تا 160 متغیر است. یک ضریب هوشی متوسط کسی است که بین 90 تا 109 نمره می‌گیرد و 100 میانگین آن است. برای داشتن هوش برتر، باید نمره 130 یا بالاتر را کسب شود. این آزمون به مقیاس‌های شاخص اولیه و فرعی تقسیم می‌شود و بر اساس سن کودکی که در آزمون شرکت می‌کند، نمره‌ی هوش کلی را می‌دهد.  مقیاس هوش وکسلر پیش دبستانی و ابتدایی تست WPPSI معیاری برای سنجش هوش و رشد شناختی برای کودکان خردسال می‌باشد. این آزمون عمدتاً برای کودکان بین 4 تا 5/6 سال طراحی شده است، اگرچه برخی از خرده آزمون‌ها را می‌توان برای کودکان 5/2 سال و تا بالای 5/7 سال استفاده کرد. نمره IQ کودکان زیر 4 سال، از سه شاخص تشکیل می‌شود: • درک کلامی • فضایی بصری • حافظه کاری نمره IQ کودکان بالای چهار سال از شاخص‌های زیر تشکیل می‌شود: • درک کلامی • فضایی بصری • استدلال سیال • حافظه کاری • سرعت پردازش  مقیاس هوش وکسلر برای کودکان زمان معمول آزمون WISC برای کودکان بین 45-65 دقیقه است اما بسته به روش‌های مورد استفاده و تعداد شاخص‌های آزمایش شده، می‌تواند کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد. انواع تست وکسلر، WISC ، از شاخص‌هایی برای اندازه گیری توانایی‌های شناختی کودک استفاده می‌کند که شامل «شاخص درک کلامی، شاخص فضایی بصری، شاخص استدلال سیال، شاخص حافظه کاری و شاخص سرعت پردازش» است.  مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر چهار نمره شاخص فردی برای مؤلفه‌های اصلی هوش ارائه می‌دهد: • شاخص درک کلامی • شاخص استدلال ادراکی • شاخص حافظه کاری • شاخص سرعت پردازش • آزمون هوش وکسلر دارای 10 خرده آزمون هسته‌ای و 5 خرده آزمون تکمیلی است که به بخش‌های جداگانه تقسیم می‌شوند. برای هر خرده آزمون یک امتیاز داده می‌شود و سپس به یک IQ کلی مقیاس کامل تبدیل می‌شود.  مزایای تست هوش وکسلر مقیاس هوش وکسلر، برای سنجش هوش در گروه‌های سنی مختلف طراحی شده است. می‌توان آن را تست هوش کودکان 2 ساله به بالا دانست. دیوید وکسلر معتقد بود هوش از چند توانایی ذهنی مختلف تشکیل شده، نه اینکه تک عامل هوشی وجود داشته باشد که همه راه‌ها به همان یکی ختم شود! تست هوش وکسلر برای اهداف مختلفی، مانند ارزیابی عملکرد شناختی در افراد مبتلا به شرایط روان‌پزشکی، ارزیابی الگوهای اختلال عملکرد مغز و اهداف تشخیصی استفاده می‌شود. برای ارزیابی هوش عمومی و همین‌طور درک کلامی، حافظه، سازمان‌دهی ادراکی و سرعت پردازش در سنین مختلف هم می‌توان از این آزمون استفاده کرد. برای نمونه، مقیاس هوش وکسلر برای سنین پیش از ‌دبستان را می‌توان تست هوش کودکان 3 ساله تا تست هوش کودکان 8 ساله دانست. مقیاس هوش وکسلر برای کودکان هم تست هوش کودکان 6 ساله تا تست هوش نوجوانان 16 ساله است. مقیاس هوش بزرگ‌سالان وکسلر هم برای سنین بالاتر از 16 سال طراحی شده است.  اجرای تست هوش وکسلر نمره‌دهی در مقیاس هوش وکسلر برای کودکان، بر اساس عملکرد فرد در شانزده خرده‌آزمون انجام می‌شود. نمره نهایی هم آی‌کیو فرد را تعیین می‌کند. تست هوش وکسلر برای کودکان شانزده خرده‌آزمون دارد. تفاوت مهم این تست با مقیاس وکسلر برای بزرگ‌سالان، در دو آزمون فرعی اختیاری، با عنوان آزمون فرعی مازها و نمادهاست. ساختار این آزمون شبیه آزمون هوش وکسلر برای کودکان پیش از دبستان است. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هایشان، وجود اشیای سه‌بعدی و جایگزینی شکل‌های هندسی در آزمون دوم است. در تست هوش WPPSI، کودک شرکت‌کننده، مجموعه شکل‌هایی را کنار هم می‌چیند تا داستان ساده‌ای با آن‌ها بگوید؛ یا فهرستی از اعداد را به خاطر سپرده و تکرار می‌کند. نکته بسیار مهم اینکه این نمره‌ها، اطلاعات مفیدی درباره سطح عملکرد فکری کودک ارائه می‌دهند و به اجرای مداخلات و استراتژی‌هایی برای توسعه یادگیری کودک کمک می‌کنند.  نمره‌دهی تست هوش وکسلر نمره‌های تست وکسلر در هفت رده دسته‌بندی می‌شوند: 1) نمره 130 به بالا، که «فوق‌باهوش» است، و حدود 2/2 درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. 2) نمره 120 تا 129 که «خیلی باهوش» است، و حدود 7/6 درصد از جمعیت است. 3) نمره 110 تا 119 که «بالاتر از متوسط» به حساب می‌آید، و 1/16 درصد از جمعیت در این دسته هستند. 4) نمره 90 تا 109 که «متوسط» محسوب می‌شود و 50 درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند. 5) نمره 80 تا 89 که «پایین‌تر از متوسط» است و 1/16 درصد از جمعیت هستند. 6) نمره 70 تا 79 که «خیلی پایین» است و 7/6 درصد از جمعیت هستند. 7) و نمره 69 و پایین‌تر از آن، که «فوق‌پایین» به حساب آمده و 2/2 درصد از جمعیت جزو این دسته هستند. در واقع آزمون وکسلر برای کودکان، هوش کلامی و هوش غیرکلامی را می‌سنجد. اختلاف زیاد بین هوش کلامی و غیرکلامی، ممکن است نشانه آسیب‌های مغزی و اختلال‌های ذهنی باشد.  نسخه‌های دیگر آزمون وکسلر شناخته‌شده‌ترین انواع آزمون‌های مقیاس هوش وکسلر در بالا ذکر شده‌اند، اما انواع دیگری نیز وجود دارند که گاهی برای تست IQ یا سایر توانایی‌های شناختی استفاده می‌شوند، که شامل موارد زیر است: o WASI: این مقیاس اختصاری هوش وکسلر یک آزمون هوشی با فرم کوتاه است که برای افراد شش تا ۸۹ ساله استفاده می‌شود. o WAIS-R NI: این مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر که به‌عنوان ابزار عصبی-روان‌شناختی بازنگری شده است، آزمونی است که برای ارائه نمرات با هنجارهای جداگانه برای افراد دارای آسیب مغزی و بدون آسیب مغزی بازبینی شده است. o WIAT: آزمون ارزیابی فردی وکسلر برای استفاده تحصیلی طراحی شده است تا به شناسایی مهارت‌های تحصیلی کمک کند. اغلب در مدارس برای قرار دادن آموزشی و شناسایی ناتوانی‌های یادگیری استفاده می‌شود. **جمع آوری و تنطیم: دکتر نسرین دانش، الهه قربان‌پور