یکی از انواع اختلال‌های روانی، اختلال‌های مربوط به شخصیت انسان است که بیشتر اشاره به رفتارهای سرد و خشک افراد دارند که باعث ایجاد مشکل در روابط اجتماعی و زندگی روزمره می‌شود. ده نوع اختلال شخصیتی وجود دارد که ممکن است انسان‌ها دچار به آن شوند که در سه گروه قرار داده شده‌اند . اختلال‌های دسته الف که افرادی که به این اختلال مبتلا هستند افراد عجیب و غیر قابل پیش بینی هستند. افراد دسته ب، ویژگی‌هایی همچون عاطفی بودن و دمدمی مزاج را دارند و افراد دسته ج، ویژگی‌هایی همچون مضطرب بودن و هیجانی دارند؛ همچنین اغلب ترسوتر از دیگران هستند . اضطراب و ترس شدید، اختلالات شخصیتی خوشه C را مشخص می‌کند. اختلالات شخصیت دسته c گروهی از اختلالات شخصیتی و مرتبط با منش انسان هستند که مشخصه همه آن‌ها تجربه احساس بیمناکی و اضطراب مزمن در طول زندگی است. این اضطراب‌ها معمولا از اوایل بزرگسالی آغاز شده و در باقی عمر نیز همراه فرد باقی می‌مانند. اختلالات شخصیت دسته C گروهی از اختلالات هستند که مشخصه اصلی آن‌ها استرس و اضطراب است و رفتارهای آنان نیز بر همین اساس انجام می‌شود. این افراد غالباً در بیشتر مواقع مضطرب و ترسان به نظر می‌رسند، بعضی از آن‌ها دائما در اضطراب هستند، برخی نگران طرد شدن یا مورد انتقاد قرار گرفتن و برخی هم نگران افکار ایده آل و آداب و تشریفات می‌باشند. • علل ابتلا به اختلالات خوشه C مانند سایر اختلالات شخصیت، علل اختلالات شخصیت خوشه C پیچیده است. این اختلالات ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل رخ دهند که شامل موارد زیر است: 1- ژنتیک: ممکن است یک استعداد ژنتیکی برای ایجاد اختلالات شخصیتی خاص وجود داشته باشد. 2- تجربیات دوران کودکی: تجربیات نامطلوب در دوران کودکی، مانند ضربه روحی یا غفلت، می‌تواند به کودک بیاموزد که به دیگران اعتماد نکند، دنیا خطرناک است و یا این‌که کودک بی ارزش است. به عنوان مثال، والدینی که احساسات کودک را نادیده می‌گیرند، تشویق کمی به او می‌دهند و یا توهین‌آمیز با او رفتار می‌کنند، منبع قابل اعتمادی را به این گروه از اختلالات پیوند داده و ممکن است افراد را به ترس از قضاوت منفی تشویق کند. 3- خلق و خوی: همه کودکان تفاوت‌های جزئی در نحوه درک از جهان دارند. تفاوت در رشد ممکن است بر میزان حساسیت فرد نسبت به آنچه تجربه می‌کند، توانایی او در تنظیم احساسات یا واکنش مغز به ترس، تأثیر بگذارد. 4- فرهنگ: میزان اختلالات شخصیتی مختلف در سطح جهانی متفاوت است منبع مورد اعتماد، که نشان می‌دهد، فرهنگ ممکن است در انواع اختلالاتی که ایجاد می‌شود نقش داشته باشد. • تشخیص اختلالات شخصیت خوشه C تشخیص اختلالات شخصیت اغلب سخت‌تر از سایر بیماری‌های روانی مانند اضطراب یا افسردگی است. هر کس شخصیت منحصر به فردی دارد که طرز تفکر و تعامل آن‌ها با جهان را شکل می‌دهد. برای تشخیص اختلالات شخصیت، پزشکان اغلب با پرسیدن یک سری سوالات در مورد موارد زیر شروع می‌کنند: o روشی که فرد درکی از خود، دیگران و رویدادها دارد. o مناسب بودن پاسخ های احساسی فرد o نحوه برخورد فرد با سایرین، به خصوص در روابط نزدیک o چگونگی کنترل تکانه‌های خود پزشکان ممکن است این سوالات را در یک مکالمه از بیمار بپرسند یا از وی بخواهند که به یک پرسشنامه پاسخ دهد. اگر فرد به اختلال شخصیت خوشه C مبتلا باشد، پاسخ‌های وی احتمالاً شامل ادراکاتی مانند «هیچ‌کس اهمیتی نمی‌دهد»، «من نمی‌توانم مردم را وادار به گوش دادن کنم» یا «سرم را از دست می‌دهم وقتی همه چیز بد پیش می‌رود، خواهد بود»، خواهد بود. • پس از تشخیص Cluster C چه باید کرد؟ اگر اختلال شخصیت Cluster C برای فرد تشخیص داده شده است: - ابتدا باید برای رویارویی با اضطراب‌ها برنامه ریزی کند. به عنوان مثال، اگر به اختلال شخصیت اجتنابی مبتلا بوده، به دنبال راه‌هایی برای تمرین فعالیت‌های آزمون و خطا در کنار یک یا دو فرد فهمیده باشد. - همچنین باید درک کند که چه شرایطی می‌تواند یک دوره اضطراب بزرگ را ایجاد کند و از قبل برنامه ریزی شود که چگونه با این محرک‌ها مقابله کند. - کارهای سازنده‌ای را بیابد که از نظر شخصی معنادار و کم استرس باشد. - از نظر جسمی مراقب خود باشد: بدن‌های سالم‌تر، ذهن سالم‌تری می‌ سازند. - تمام قرارهای درمانی خود را حفظ کند، حتی بعد از اینکه احساس بهبودی پیدا کرد. • انواع اختلالات شخصیت دسته C 1) اختلال شخصیت اجتنابی ویژگی اصلی شخصیت اجتنابی، الگوی فراگیر بازداری اجتماعی، احساس عدم کفایت در زندگی و حساسیت زیاد به ارزیابی‌های منفی است که از اوایل بزرگسالی آغاز و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شوند. افراد مبتلا به این اختلال معمولا به دلیل ترس از انتقاد، عدم تایید یا طرد شدن از جانب دیگران از فعالیت‌های شغلی یا تحصیلی که مستلزم تماس بین فردی زیاد هستند، اجتناب می‌کنند. برای مثال ممکن است این افراد پیشنهاد ترفیع شغلی را نپذیرند به این دلیل که فکر می‌کنند ممکن است مسئولیت‌های جدید انتقاد همکاران را به همراه بیاورد. هم چنین آن‌ها اغلب با افراد جدید دوست نمی‌شوند مگر اینکه از محبت و پذیرش آنان مطمئن باشند. در حقیقت روابط صمیمانه خود را به علت ترس از شرمساری یا مسخره شدن محدود نگه می‌دارند. هم چنین دائما در مورد انتقاد دیگران یا طرد شدن از جانب آن‌ها مشغولیت ذهنی دارند. به دلیل احساس بی کفایتی، این افراد اغلب در موقعیت‌های بین فردی کمرو به نظر می‌رسند. آن‌ها از نظر اجتماعی معمولا خود را فاقد جاذبه می‌پندارند و در برابر دیگران احساس حقارت می‌کنند. در نهایت آن‌ها تلاش می‌کنند تا حد ممکن دست به فعالیت‌های جدید نزنند تا موجب دستپاچگی‌شان نشوند. 2) اختلال شخصیت وابسته ویژگی اصلی اختلال شخصیت وابسته، نیاز مفرط به مورد حمایت قرار گرفتن است که به رفتار سلطه پذیری و ترس از جدایی می‌انجامد. این الگو در اوایل بزرگسالی آغاز و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. رفتارهای سلطه پذیری و وابستگی به منظور جلب توجه دیگران به کار می‌روند. افراد مبتلا به این اختلال دارای این باور اصلی هستند که بدون حضور دیگران نمی‌توانند به گونه شایسته‌ای عمل کنند. وابستگی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته از اختلالات شخصیت دسته c در حوزه‌های زیر خود را نشان می‌دهد: o بدون راهنمایی دیگران در تصمیم گیری ناتوان هستند و برای هر تصمیمی نیاز به اطمینان بخشی مفرط دارند. o نیاز دارند که دیگران مسئولیت‌های مهم زندگی آن‌ها را به عهده بگیرند. o از ترس اینکه مبادا دیگران حمایت خود را قطع کنند با نظرات آن‌ها مخالفت نمی‌کنند. o ناتوانی در انجام دادن کارها به تنهایی به دلیل عدم اعتماد به نفس o احساس ناراحتی شدید در مواقع تنهایی به دلیل ترس از ناتوانی برای مراقبت از خود o جست و جوی مصرانه برای ایجاد یک رابطه دیگر به عنوان منبع امنیت و مراقبت زمانی که یک رابطه صمیمانه قطع می‌شود. o داشتن مشغولیت ذهنی غیرواقع بینانه با ترس از رها شدن 3) اختلال شخصیت وسواسی- جبری یکی دیگر از اختلالات شخصیت دسته C، اختلال وسواسی-جبری است. ویژگی اصلی این اختلال شخصیت، اشتغال ذهنی با نظم، کمال گرایی و کنترل گری به بهای از دست رفتن انعطاف پذیری، گشاده رویی و کارآیی است. این الگوی رفتاری در اوایل بزرگسالی آغاز و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال تلاش می‌کنند با پرداختن زیاد به قواعد، جزئیات بی‌اهمیت، روش‌ها یا برنامه‌ها به یک حس کنترل دست یابند به گونه‌ای که هدف اصلی فعالیت از بین می‌رود. کمال گرایی بیش از حد آن‌ها مانع از تکمیل کارها می‌شود. در واقع ملاک‌هایشان آنقدر دست نیافتنی است که هرگونه تلاشی منجر به احساس شکاست و نارضایتی در آنان می‌گردد. در نتیجه این افراد اغلب فعالیت را نیمه کاره می‌گذارند. هم چنین برخی از این افراد دچار شیفتگی شدید نسبت به کار هستند و آنقدر خود را درگیر کار می‌کنند که نمی‌توانند به فعالیت‌های تفریحی یا تعاملات دوستانه بپردازند. نکته جالب توجه این جاست که کار کردن افراطی آن‌ها از نیاز اقتصادی نشات نمی‌گیرد. از جمله دیگر ویژگی‌های رفتاری افراد مبتلا به شخصیت وسواسی- جبری از اختلالات شخصیت دسته c‌، باید به وظیفه‌شناسی افراطی، دقیق بودن زیاد، ناتوانی در دور انداختن اشیاء کهنه، اکراه در واگذاری کار به دیگران، خساست و انعطاف ناپذیری یا سرسختی بسیار شدید اشاره کرد. • درمان اختلالات شخصیت خوشه C درمان‌های مختلفی برای اختلالات شخصیت وجود دارد. برای بسیاری از افراد، ترکیبی از درمان‌ها بهترین نتیجه را دارد. - روان درمانی روان درمانی شامل ملاقات با یک درمانگر برای بحث در مورد افکار، احساسات و رفتارهای بیمار است. انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد که در شرایط مختلف انجام می‌شود. روان درمانی می‌تواند در سطح فردی، خانوادگی یا گروهی انجام شود. جلسات فردی شامل کار انفرادی با یک درمانگر است. در طول یک جلسه خانوادگی، درمانگر بیمار از یک دوست نزدیک یا یکی از اعضای خانواده که تحت تأثیر شرایط وی قرار گرفته است، به جلسه خواهد پیوست. گروه درمانی شامل یک درمانگر می‌شود که گفتگو را بین گروهی از افراد با شرایط و علائم مشابه هدایت می‌کند. این روش می‌تواند یک راه عالی برای برقراری ارتباط با دیگرانی باشد که از مشکلات مشابهی رنج می‌برند و در مورد مواردی که برای آ‌ن‌ها مفید بوده یا نشده صحبت کنند. - درمان شناختی رفتاری این یک نوع گفتار درمانی است که بر آگاهی بیشتر شما از الگوهای فکری تمرکز داشته و به بیمار امکان می‌دهد آن‌ها را بهتر کنترل کند. - رفتار درمانی دیالکتیکی این نوع درمان ارتباط تنگاتنگی با درمان شناختی رفتاری دارد. این روش درمانی اغلب شامل ترکیبی از گفتار درمانی فردی و جلسات گروهی برای یادگیری مهارت‌های نحوه مدیریت علائم است. - درمان روانکاوی این یک نوع گفتار درمانی است که بر کشف و حل و فصل احساسات و خاطرات ناخودآگاه یا مدفون تمرکز دارد. - آموزش روانی این نوع درمان بر کمک به درک بهتر وضعیت خود و آنچه که شامل آن می شود تمرکز دارد. - دارو درمانی هیچ دارویی برای درمان اختلالات شخصیت تایید نشده است. با این حال، داروهای خاصی وجود دارد که تجویز کننده ممکن است از آ‌‌ن‌ها برای کمک به علائم مشکل‌ساز خاص استفاده کند. علاوه بر این، برخی از افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی ممکن است اختلالات روانی دیگری داشته باشند که می‌تواند کانون توجه بالینی باشد. بهترین داروها به شرایط فردی مانند شدت علائم و وجود اختلالات روانی همزمان بستگی دارد. این داروها عبارتند از: 1- داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی به درمان علائم افسردگی کمک می‌کنند، اما می‌توانند رفتارهای تکانشی یا احساس خشم و ناامیدی را نیز کاهش دهند. 2- داروهای ضد اضطراب: داروهای اضطراب می‌توانند به مدیریت علائم ترس یا کمال گرایی کمک کنند. 3- تثبیت کننده‌های خلق و خو: تثبیت کننده‌های خلق و خو به جلوگیری از نوسانات خلقی و کاهش تحریک پذیری و پرخاشگری کمک می‌کنند. 4- داروهای ضد روان پریشی: این داروها روان پریشی را درمان کرده که می‌توانند برای افرادی که به راحتی ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهند، مفید باشند.  گرد آوری و تصحیح: دکتر نسرین دانش (روانپزشک)، الهه قربانپور (کارشناسی ارشد آمار زیستی، مدرس) «درج و انتشار مقالات تنها با ذکر نام و عنوان نویسندگان، بلا مانع و در غیر اینصورت، مشمول سرقت ادبی بوده و مورد پیگرد قانونی خواهد بود». منابع: 1- Cohen, Patricia; Brown, Jocelyn; Smailes, Elizabeth (December 2001). "Child abuse and neglect and the development of mental disorders in the general population". Development and Psychopathology. 13 (4): 981–999. doi:10.1017/S0954579401004126. ISSN 1469-2198. PMID 11771917. S2CID 24036702. 2- Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Arlington, VA: American Psychiatric Association. 2013. ISBN 978-0-89042-554-1. 3- Lenzenweger, Mark F. (2008-09-01). "Epidemiology of Personality Disorders". Psychiatric Clinics of North America. Recent Research in Personality Disorders. 31 (3): 395–403. doi: 10.1016/j.psc.2008.03.003. ISSN 0193-953X. PMID 18638642. 4- Esterberg, Michelle L.; Goulding, Sandra M.; Walker, Elaine F. (2010-12-01). "A Personality Disorders: Schizotypal, Schizoid and Paranoid Personality Disorders in Childhood and Adolescence". Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment. 32 (4): 515–528. doi:10.1007/s10862-010-9183-8. ISSN 0882-2689. PMC 2992453. PMID 21116455.