 نقشه مغزی یا qEEG https://drdanesh.net مغز از شبکه‌ای از نورون‌ها و سلول‌های مغزی تشکیل شده است که به طور همزمان با هم کار می‌کنند تا عملکردی تخصصی را انجام دهند. با پیشرفت در شاخه علوم اعصاب، امکان تجزیه و تحلیل نقشه مغز فراهم شده است و متخصصان پزشکی قادر به تعیین این موضوع هستند که آیا شبکه‌های عملکردی مختلف مغز در محدوده طبیعی کار می‌کنند یا خیر. نقشه مغزی به عنوان مرحله حیاتی در درمان محسوب می‌شود و پزشکان متخصص مغز و اعصاب آن را در هدایت درمان ضروری می‌دانند. https://drdanesh.net ازاین‌رو، ابزار تشخیصی فوق‌العاده‌ای است که اطلاعات دقیقی را برای دریافت درمان مناسب ارائه می‌دهد. سلول‌های مغزی که به آن‌ها نورون هم می‌گویند، از طریق جریان الکتریکی با هم در ارتباط هستند، این جریان الکتریکی در سطح جمجمه مانند هر جریان الکتریکی دیگری قابل اندازه گیری است، بررسی الگوی الکتریکی سطح جمجمه را Electro Encephalon Graphy یا به اختصار EEG می گویند. https://drdanesh.net حال اگر این ثبت الکتریکی امواج به صورت دیجیتال انجام شود و امکان بررسی شدت و روابط امواج مغزی در نقاط مختلف مغز فراهم گردد به آن ثبت کمی امواج مغزی می‌گویند که نقشه مغزی یا qEEG (Quantitative Electro Encephalon Graphy) است که با نام‌های نقشه مغزی یا Brain Mapping نیز شناخته می‌شود و در واقع همان بررسی کمی امواج مغزی می‌باشد که امواج مغزی را در سطح جمجمه اندازه گیری می‌کند. https://drdanesh.net سپس به کمک کامپیوتر امواج مغزی ثبت شده با امواج مغزی نرمال مقایسه می‌شود. با توجه به تغییرات احتمالی امواج مغزی هر فرد نقاط قوت و نقاط ضعف در عملکرد مغزی و یا ذهنی فرد پیش بینی می‌شود. به طور مثال تغییرات امواج مغزی در نقاط مختلف مغز می‌تواند پیش بینی کننده وضعیت حافظه، توجه، یادگیری، وسواس، اضطراب، بیش فعالی، نوسان خلقی و یا موارد دیگر باشد. عموماً نرم افزارهایی که با آن‌ها به صورت بالینی امواج مغزی را تفسیر می‌کنند و به عبارتی کاربرد بالینی نقشه مغزی است، نرم افزارهایی هستند که یک پایگاه داده‌ای از امواج مغزی نرمال افراد با توجه به سن و جنس افراد را در خود دارند و می‌توان نقشه مغزی افراد را با افراد هم سن و همجنس خود در آن مقایسه نمود و با توجه به مقایسه انجام شده متوجه گردید که آیا امواج مغزی فرد نرمال است یا خیر. https://drdanesh.net نقشه مغزی یا الکتروانسفالوگرافی کمی (qEEG) روشی است که EEG ثبت شده را از طریق ضبط چند الکترود با استفاده از رایانه پردازش می‌کند. این داده‌های EEG چند کاناله با الگوریتم‌های مختلف پردازش شده و داده‌های دیجیتالی به صورت آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. https://drdanesh.net الکتروانسفالوگرافی کمی یا همان نقشه‌برداری مغز (QEEG) شکلی ارتقا یافته از نوار مغزی سنتی است. فرایند آن به این صورت است که اطلاعات EEG به‌دست‌آمده از سطح مغز پس از آن که تحت یکی از روش‌های پردازش سیگنال قرار گرفتند بر اساس اندازه دامنه، فرکانس و محل فعالیت به‌صورت یک نقشه از فعالیت مکانی توپوگرافیک مغز درمی‌آیند. این نقشه مغزی به‌دست‌آمده، سپس با نقشه مغزی جمعیت بهنجار بر اساس سن و جنس مقایسه شده و از طریق آن می‌توان کارکرد مغز را بررسی و مطالعه کرد. https://drdanesh.net مغز انسان دارای پنج فرکانس اصلی آلفا، تتا، دلتا، بتا و بتای بالا است که هر کدام از این فرکانس‌ها در شرایط خاصی غالب هستند. مثلاً فرکانس آلفا در زمان استراحت و فرکانس دلتا در زمان خواب غالب هستند. https://drdanesh.net زمانی که در یک شرایط خاص باند فرکانسی غالب فرد با یک فرد سالم تفاوت داشته باشد یعنی اختلالی در مغز وجود دارد و تشخیص از طریق مقایسه این فرکانس‌ها انجام می‌شود. EEG پردازش شده معمولاً به صورت نقشه‌های رنگی عملکرد مغز تبدیل شده که «نقشه مغزی» نامیده می‌شود. EEG و اطلاعات qEEG حاصل شده را می‌توان توسط متخصصان به عنوان یک ابزار بالینی برای ارزیابی عملکرد مغز و پیگیری تغییرات عملکرد مغز به دلیل مداخلات مختلف مانند نوروفیدبک یا دارو، تفسیر و استفاده کرد. https://drdanesh.net الکتروانسفالوگرافی کمی (QEEG) یک روش در رابطه با تجزیه و تحلیل عددی داده‌های نوار مغزی (الکتروانسفالوگرافی) می‌باشد. https://drdanesh.net  جزئیات تکنیک‌های مورد استفاده در تجزیه و تحلیل سیگنال‌های دیجیتال در تجزیه و تحلیل نوار مغزی (الکتروانسفالوگرافی) مورد استفاده قرار می‌گیرند. https://drdanesh.net این تکنیک‌ها شامل آنالیز موجک (wavelet) و تبدیل فوریه، با تمرکز دوباره بر فعالیت مشترک بین آهنگ سیگنال‌ها از جمله همگامی فاز (انسجام، تأخیر فاز) و همگامی دامنه سیگنال می‌گردد (انسجام/همبستگی و عدم تقارن). https://drdanesh.net سیگنال آنالوگ شامل سری زمانی میکروولتاژی از EEG که به صورت دیجیتالی نمونه برداری شده‌است و نرخ نمونه برداری برای جلوگیری از در هم رفتگی فرکانسی به حد کافی بزرگ در نظر گرفته شده‌است (با استفاده از اصل نایکوئیست بیش از دو برابر بالاترین فرکانسی که در سیگنال شناسایی گردید) می‌شود. https://drdanesh.netتقویت کننده‌های الکتروانسفالوگرافی مدرن از نمونه‌برداری مناسب جهت حصول سیگنال الکتروانسفالوگرافی از فرکانس صفر (دی سی) به ۷۰ یا 100 هرتز با استفاده از نرخ نمونه‌برداری ۲۵۰/۲۵۶، ۵۰۰/۵۱۲، تا بیش از ۱۰۰۰ نمونه در هر ثانیه بسته به کاربرد مورد نظر استفاده می‌نمایند. تحلیل الکتروانسفالوگرافی کمی را می‌توان توسط ابزارهای با دسترسی آزادی همچون EEGLAB یا ابزار Neurophysiological Biomarker Toolbox انجام داد. https://drdanesh.net  تفاوت میان EEG و QEEG کاربرد الکتروانسفالوگرافی (EEG)، سنجش الگوهای الکتریکی، در سطح پوست ناحیه سر و انعکاس فعالیت قشر مغز است و معمولاً به عنوان امواج مغزی شناخته می‌شود. لکن، (qEEG) ، الکتروانسفالوگرافی کمّی است که در اصطلاح به آن نقشه‌ مغزی نیز می‌گویند و پیشرفتی در زمینه تجزیه، تحلیل و تفسیر بصری EEG است که می‌تواند به درک EEG و عملکرد مغز کمک کند و حتی آن را تقویت سازد. در واقع، در این روش، فعالیت ثبت‌شده EEG از ضبط چند الکترودی و با استفاده از رایانه پردازش می‌شود. https://drdanesh.net داده‌های دیجیتال به صورت آماری تجزیه و تحلیل و با مقادیر مرجع مقایسه می‌شوند. در نهایت، EEG پردازش‌شده، معمولاً به نقشه‌های رنگی عملکرد مغز به نام «نقشه‌ مغزی» تبدیل می‌شوند. بسیاری از افراد QEEG را با EEG اشتباه می‌گیرند، اما همانطور که گفته شد، روش‌های متفاوتی برای بررسی فعالیت امواج مغزی هستند. https://drdanesh.net EEG شامل داده خام امواج مغزی است و اغلب توسط متخصصان مغز و اعصاب برای تشخیص تشنج و فعالیت مغز قبل از تشنج استفاده می‌شود؛ ولی QEEG، تجزیه و تحلیل EEG در چندین مکان مختلف سر است که سپس برای ارائه نمایش بصری از عملکرد امواج مغزی پردازش می‌شود. برای توضیح بهتر نقشه مغزی یا QEEG بهتر است کاری که یک میکروب‌شناس در آزمایشگاه برای مشخص کردن اینکه کدام آنتی‌بیوتیک به بهترین وجه عفونتی را درمان می‌کند، تصور کنید. https://drdanesh.netدر واقع، نقشه مغز مشخص می‌کند که آیا علائمی که فرد آن را تحمل می‌کند از لحاظ عصبی به هم مربوط هستند یا خیر.  کاربردهایqEEG یا نقشه مغزی از qEEG در آزمایش‌های روانشناسی مختلفی از جمله نوروفیدبک، بیوفیدبک، داروها و مداخلات شیوه زندگی استفاده می‌شود. همچنین نقشه مغزی می‌تواند به پزشکان و روانشناسان در تشخیص انواع اختلالات کمک کند. از جمله این اختلالات، عدم انعطاف پذیری شناختی، اختلالات اضطرابی، تمایلات و اختلالات تکانشگری را می‌توان نام برد. تجزیه و تحلیل qEEG به پزشکان کمک کرده تا بیشترین اطلاعات را از طریق اسکن‌های منظم EEG به دست آورند. این تجزیه و تحلیل سبب دسترسی به درمان‌های موثرتری برای شرایط عصبی مختلف شده است. https://drdanesh.net متخصصان، اطلاعات مشتق‌ شده از نقشه‌ مغزی را به عنوان ابزار بالینی و جهت ارزیابی عملکرد مغز و پیگیری تغییرات ناشی از آن که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله نوروفیدبک یا دارو باشد، تفسیر و استفاده می‌کنند. همچنین، استفاده از نرم‌افزار تحلیلی پیشرفته برای پردازش EEG/qEEG به پزشک این توانایی را می‌دهد تا تغییرات پویایی را که در سراسر مغز و در حین انجام وظایف پردازش شناختی رخ می‌دهد، مشاهده و تفسیر کند. این روش تشخیصی در تشخیص بیماری‌هایی از جمله اوتیسم و بیش فعالی مناسب است و به متخصصان اجازه می‌دهد تا روند بیماری را در مراحل اولیه و حتی در طول بیماری بررسی نمایند. https://drdanesh.net در مقایسه با سایر روش‌های تصویربرداری از مغز، QEEG اطلاعات بیشتری در مورد نحوه عملکرد مغز می‌دهد و می‌تواند برای تشخیص و پیگیری روند درمانی مورد استفاده قرار گیرد. اطلاعات به‌دست‌آمده در این آزمایش برای کمک به تغییر فعالیت مغز، بهبود حافظه، تقویت تمرکز، کاهش افسردگی و… استفاده می‌شود. در مجموع از نقشه برداری مغز برای اهداف تشخیصی و درمانی زیر استفاده می‌شود: o ارزیابی تأثیر داروها بر روند بیماری و پیش‌بینی پاسخ فرد به دارو o بررسی خطر آسیب‌های مغزی مانند ضربه، تشنج، خونریزی مغزی و… o ارزیابی تغییرات روانی فرد در حالت کم‌کاری و پرکاری مغز o بررسی مغز بیمار و پیدا کردن نقاط مورد نظر قبل از انجام جراحی مغز o اختلال یادگیری o افسردگی o بیش فعالی یا نقص توجه و تمرکز o اختلالات اضطرابی (PTSD) ، تیک‌های مختلف عصبی o اوتیسم o پانیک o سومصرف مواد مخدر o وسواس فکری و عملی o سر درد های میگرنی o اختلال دو قطبی o اختلالات خواب (کم خوابی، پر خوابی، راه رفتن و حرف زدن در خواب و سندرم پای بیقرار ) o صرع o سکته مغزیhttps://drdanesh.net  انواع نقشه مغزی نقشه‌برداری مغزی انواع مختلفی دارد که در شرایط متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد. 1- نقشه برداری مغزی معمولی: این نوع نقشه‌برداری مغزی عام‌ترین حالت آزمایش است که بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد. در طول تست از فرد خواسته می‌شود بدون سروصدا نشسته و هرازگاهی چشمان خود را باز و بسته کند یا نفس عمیق بکشد. ممکن است در پایان آزمایش یک چراغ چشمک‌زن روبروی وی گذاشته شود تا اثر آن بر فعالیت مغزی او بررسی شود. https://drdanesh.net 2- نقشه برداری مغزی در حالت خواب: گاهی نقشه مغزی در حالت معمولی، اطلاعات مورد نیاز متخصص مغز و اعصاب را در اختیار وی نمی‌گذارد. در این حالت ممکن است این آزمایش در حین خواب بیمار انجام شود. در برخی مواقع از بیمار خواسته می‌شود که شب قبل از انجام آزمایش بیدار بماند تا پزشک از خوابیدن بیمار در حین انجام آزمایش مطمئن شود. 3- نقشه برداری حین فعالیت: در این روش فعالیت مغز در طول شبانه‌روز و طی مدت یک یا چند روز ثبت می‌شود. الکترودها روی سر فرد گذاشته شده و به یک دستگاه ضبط قابل‌حمل وصل می‌شوند.  تشخیص زودهنگام اختلالات کارکردی مغز تشخیص این اختلالات کمک می کند که پزشک درمان مناسب برای این اختلالات را تجویز کند؛https://drdanesh.net از جمله درمان‌های نوروتراپی که برای تعریف پروتکل نیاز به نتایج نقشه مغزی دارند: - اختلال یادگیری - اختلالات اضطرابی (فوبیا، حمله پنیک، اضطراب پس از حادثه (PTSD)، …) - اختلالات خلقی (افسردگی، دوقطبی) - بیش‌فعالی و نقص توجه ADHD - اختلالات خواب (بی‌خوابی، پرخوابی، کابوس شبانه، راه‌رفتن و حرف‌زدن در خواب، حمله خواب، سندروم پای بی‌قرار) - صرع - وسواس فکری و عملی - میگرن - اختلالات حافظه - خشم و پرخاشگری - سکته مغزی - سوءمصرف مواد مخدر و الکلhttps://drdanesh.net  مزایای نقشه مغزی نقشه مغزی، فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کند، این اندازه‌گیری‌ها با مقادیر هنجار مقایسه می‌شوند و نقشه توپوگرافی بصری ایجاد می‌کنند که به صورت فضایی مناطقی از مغز را تعریف می‌کند و عملکرد آن‌ها را در مقایسه با مقادیر هنجار اندازه‌گیری می‌نماید. https://drdanesh.net مزایای نقشه‌برداری مغز شامل تشخیص قسمت‌های مختلف مغز، شناسایی علائم و علل ریشه‌ای آن‌ها، توسعه درمان‌های هدفمند و درک نحوه ارتباط مغز با بقیه بدن است. نقشه‌برداری مغز از چندین جهت مفید است، از جمله: • شناسایی مشکلات شناختی و روانی • نشان دادن اینکه چگونه الگوهای امواج مغزی را می‌توان بهبود بخشید. • ارائه اطلاعات ارزشمند برای ایجاد برنامه درمانی که ممکن است شامل تکنیک‌هایی مانند نوروفیدبک(ثبت امواج EEG با استفاده از بازخورد عصبی به فرد جهت بازتوانبخشی عملکرد مغز) جهت کمک به تعادل مغز باشد. • ایجاد پروتکل درمانی که نواحی خاصی از مغز را که باعث علائم می‌شوند، مورد هدف قرار می‌دهد. • تمایز ساختارهای مختلف در مغز که می‌تواند اطلاعات مناسبی را برای هدایت درمان ارائه دهد. • درک نحوه ارتباط مغز با بقیه بدن که می‌تواند در درمان طیف گسترده‌ای از اختلالات مفید باشد. • شناسایی علت اصلی برخی از علائم روانی یا فیزیولوژیکی • ردیابی پیشرفت بیماری با درمان‌های مختلفhttps://drdanesh.net ممکن است تصور شود که qEEG آزمایشی هزینه‌ بر است و یا هیچ مدرک علمی مبنی بر مزایای استفاده از آن وجود ندارد. درست است که qEEG هزینه‌بر است، اما مزایای بسیاری دارد. شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از qEEG تأثیر درمانی مثبتی دارد. https://drdanesh.net قوی‌ترین استدلال استفاده از qEEG در تشخیص صرع غیرتشنجی و بدون کاهش هوشیاری است. نقشه‌ مغزی، به عنوان روش تشخیصی مهم در ارزیابی بیماران مبتلا به اختلال کمبود توجه و اختلال بیش فعالی، اختلال اوتیسم، اختلالات یادگیری ، اضطراب ، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه محسوب می‌شود. در اصل، فرآیند نقشه‌برداری مغز، پنجره‌ای غیرتهاجمی به عملکرد مغز فراهم می‌کند و به متخصصان مغز و اعصاب اجازه می‌دهد تا منبع علائم یا اختلال در تنظیم مغز را شناسایی کنند. از طرف دیگر، معایب خاصی برای این روش تشخیصی مطرح نشده است. اما، عدم تسلط پزشک متخصص در خواندن و تشخیص اختلالات احتمالی نقشه مغزی و عدم تطابق آن با نقشه‌برداری مغزی در افراد سالم هم‌سال، می‌تواند از معایب این روش تشخیصی محسوب شود. https://drdanesh.net  چکونگی کارکرد نقشه‌برداری مغز در نقشه مغزی، 19 حسگر روی سطح سر قرار می‌گیرند و فعالیت امواج مغزی در 19 ناحیه ثبت می‌شود. نقشه‌برداری مغز، روشی غیرتهاجمی و بدون درد است؛ دقیقاً مانند دماسنجی که فقط دمای بدن را ثبت می‌کند و تأثیری بر دمای بدن ندارد! https://drdanesh.net در این روش تشخیصی، فقط فعالیت الکتریکی برای تجزیه و تحلیل ثبت می‌شود. نقشه مغزی ضبط‌شده، از طریق پایگاه داده که توسط FDA تایید شده است، برای مقایسه با نتایج عادی پردازش می‌شود و به پزشک این امکان را می‌دهد تا هر ناحیه غیرطبیعی را که در طول درمان به توجه خاصی نیاز دارد، شناسایی کند. qEEG برای مقایسه فعالیت نقشه‌برداری مغزی فرد بیمار با فعالیت نقشه‌برداری مغزی فرد طبیعی که در همان گروه سنی قرار دارد، انجام می‌شود. از qEEG بر روی بیمارانی که علائم بیش فعالی یا اختلال طیف اوتیسم را نشان می‌دهند، استفاده می‌شود تا پزشک علت اصلی این علائم را در فرد تعیین کند. https://drdanesh.net نقشه مغزی تشخیص می‌دهد که آیا ناکارآمدی و یا بی‌نظمی در ناحیه‌ای از مغز وجود دارد یا خیر. گاهی اوقات، علائم ناشی از ناحیه یا مناطقی از مغز که کم کار هستند، به صورت امواج مغزی بیش از حد آهسته مشخص می‌گردند که باعث اختلال در عملکرد و علائم می‌شود. در حالت دیگر، ممکن است در تعداد کمتری از بیماران، ناحیه یا مناطقی از مغز، بیش از حد تحریک شود و علائمی با امواج مغزی بسیار سریع را نشان ‌دهد. https://drdanesh.net هر یک از این ناهنجاری‌ها، عملکرد طبیعی یا بهینه مغز را مختل می‌کنند و می‌توانند علائم بالینی ایجاد کنند.  نقشه مغزی و شبکه‌های مغزی در مغز، شبکه‌های مغزی مختلفی برای تنظیم توجه، سازمان‌دهی، اولویت‌بندی، مدیریت زمان، حافظه، خلق و خو، پردازش زبان و درک نشانه‌های اجتماعی غیرکلامی وجود دارد که به ویژه در بیماری اوتیسم مهم هستند. این شبکه‌های مغزی مختلف، برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا مغز بتواند وظایف پیچیده را به روشی بهینه انجام دهد. تحقیقات در علوم اعصاب نشان داده است که برای عملکرد بهینه مغز، ارتباطات عملکردی بین مناطق مختلف، مهم است. تجزیه و تحلیل qEEG، انسجام بین نواحی مختلف مغز را اندازه‌گیری می‌کند و سلامت یا عادی بودن ارتباطات عملکردی بین این مناطق از مغز را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، با استفاده از نقشه مغزی، میزان ارتباط نواحی مختلف مغز با یکدیگر سنجید می‌شود. https://drdanesh.net به عنوان مثال، برای اینکه فردی خواننده خوبی باشد، لازم است تا بین شبکه‌های توجه، پردازش شنیداری و پردازش دیداری در مغز ارتباط کافی وجود داشته باشد.  چگونکی استفاده از نقشه‌برداری مغز در درمان بر اساس آنالیز نقشه مغزی، پروتکل‌های نوروفیدبک توسعه یافته‌اند. این پروتکل‌ها، نشانه‌های خاص مرتبط با شبکه‌های عملکردی مغز را مورد هدف قرار می‌دهند. به عنوان مثال، اگر کودک مبتلا به بیش فعالی باشد و بر روی کارهای غیر ارجح تمرکز نداشته باشد، qEEG، ناهنجاری‌های قابل‌توجهی را در قسمت شبکه‌های توجه مغزی نشان می‌دهد. https://drdanesh.net از این‌رو، از درمان نوروفیدبک جهت بهبود عملکرد و ارتباطات در مناطق ضعیف یا مختل‌شده مغزی و جهت بهبود ارتباطات بین شبکه توجه با سایر شبکه‌های مرتبط موردنیاز استفاده می‌شود تا عملکرد بهینه مغز جهت تمرکز، بهبود یابد. بدون نقشه‌برداری مغز، پزشک نمی‌تواند به درستی تشخیص دهد که آیا علائم عصبی هستند یا صرفاً روانی و یا رفتاری. اگر عصبی باشد، نقشه مغزی مشخص می‌کند که کدام الگوهای امواج مغزی و اتصالات عملکردی غیرطبیعی هستند و ناهنجاری در چه مکان‌هایی وجود دارد. https://drdanesh.net  نقشه‌برداری مغز در افراد مبتلا به بیش فعالی و اختلال اوتیسم علائم مشاهده شده در بیش فعالی و اختلال اوتیسم، اغلب نتیجه ارتباط اشتباه یا بی‌نظمی در شبکه مغزی خاص است. https://drdanesh.net اما می‌تواند نتیجه ناتوانی برخی از شبکه‌ها برای انجام عملکردهای ذهنی پیچیده یا کنترل رفتاری و یا عاطفی باشد. اگرچه ارتباط اشتباه یا بی‌نظمی در شبکه مغزی می‌تواند در بیش فعالی قابل توجه باشد، اما این بی‌نظمی معمولاً در اختلال اوتیسم، حتی گسترده‌تر است و مغز به معنای واقعی کلمه به صورت هرج و مرج کار می‌کند و فاقد ارتباط مؤثر بین مناطق یا شبکه‌های مختلف است. این مشکل، باعث می‌شود کودک حتی تحت تأثیر خواسته‌های عادی قرار بگیرد. https://drdanesh.net بیماران مبتلا به بیش فعالی با علائمی از جمله مشکل در تمرکز پایدار، تکمیل کار و غیره، عدم تعادل یا ناهنجاری‌های متفاوتی را در نقشه‌ مغزی نشان می‌دهند که منحصر به اختلال در تنظیم مغزشان است. نقشه‌ مغزی در افراد مبتلا به اوتیسم، الگوهای انسجام یا اتصال غیرطبیعی را در نواحی زبانی مغز نشان می‌دهد. بنابراین، انتظار کاهش عملکرد رشد زبانی در کودکان اوتیسم دور از ذهن نیست و معمولاً نقص اصلی در بیماری اوتیسم محسوب می‌شود. معمولاً الگوهای امواج مغزی و اتصال غیرطبیعی در ناحیه خلفی راست مغز در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مشاهده می‌شود. https://drdanesh.net البته جای تعجب نیست، چون، این ناحیه از مغز، در درک نشانه‌های اجتماعی غیرکلامی و حالات چهره یا احساسات دیگران نقش دارد. این بخش از مغز، در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، در اولویت بالایی برای تجزیه و تحلیل قرار دارد و اگر هرگونه عدم تعادل در نقشه مغزی مشاهده شود، باید درمان گردد. https://drdanesh.net  نحوه کمک نقشه مغز به سلامت روان یکی از بزرگ‌ترین نقاط ضعف در سلامت روان این است که اکثر پزشکان تشخیص را بر اساس نظرات بالینی و بدون استفاده از داده‌های عینی قرار می‌دهند. استفاده از نقشه مغزی، به عنوان ابزاری عینی، اطلاعات دقیقی را در مورد اینکه چه مناطقی از مغز کار می‌کنند یا دچار اختلال هستند، به پزشک ارائه می‌دهد. https://drdanesh.net  ایمنی QEEG از آنجایی که نقشه مغزی یا QEEG روش جدیدی محسوب می‌شود، ممکن است سؤالاتی در مورد اینکه آیا این روش تشخیصی می‌تواند به هر طریقی مضر باشد یا خیر، مطرح شود. پاسخ متخصصان منفی است! نقشه مغز به سادگی فعالیت الکتریکی سطحی مغز را اندازه‌گیری می‌کند و تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق رایانه انجام می‌شود. https://drdanesh.net از طرفی، هیچ جزء رادیولوژیکی در این فرآیند وجود ندارد و فقط داده‌های امواج مغزی EEG دریافت می‌شود.  زمان استفاده از نقشه مغزی (QEEG) هنگامی که یک اختلال یا ابهام در مغز به وجود آید، نقشه مغزی می‌تواند بسیار کاربردی باشد. در حقیقت از طریق مقایسه نقشه مغز فرد با نقشه مغز افراد نرمال، امکان تشخیص اختلال وجود خواهد داشت. در بسیاری از موارد اختلالات و مشکلات مغزی از راه نقشه برداری مغزی قابل شناسایی هستند و پیش از اینکه تبدیل به یک مشکل حاد شوند، می‌توان از آن جلوگیری کرد. https://drdanesh.net به کمک نقشه برداری مغز می توان به خوبی تأثیر این اختلالات را بر روی مغز ارزیابی کرده و برای حل آن اقدام نمود.  عملکرد نقشه مغزی یا qEEG بعضی از دستگاه‌ها مانند CT Scan یا MRI ساختار و شکل ظاهری مغز را نشان می‌دهند. گزارش دستگاه نقشه مغزی عملکرد مغز را نشان می‌دهد. https://drdanesh.net در این گزارش دو شاخص کلی نمایش داده می‌شود: 1- توانمندی شناختی یا Cognitive Index که در آن هر چه توانمندی بیشتر باشد و عدد بزرگتر باشد، نشان دهنده عملکرد بهتر مغز است. این بخش شامل: خلق: Mood ، یادگیری: Learning ، اضطراب: Anxiety ، خواب: Sleep، توجه:Attention و حافظه: Memory ، است. 2- ریسک شناختی یا Cognitive Risk که در آن هر چه عدد کوچکتر باشد نشان دهنده سلامت بهتر مغز است؛ شامل: بیش فعالی: ADHD ، اوتیسم: ASD، اختلال خفیف شناختی و ریسک آلزایمر: MCI ، وسواس اجباری: OCD ، تکانشگری: Impulsivity و دردهای با منشا عصبی: Pain است. https://drdanesh.net  چگونگی تهیه نقشه مغزی برای تهیه نقشه مغزی همانند گرفتن نوار مغزی (EEG) یک کلاه که بر طبق استاندارد خاصی یکسری الکترود بر روی آن است، روی سر قرار داده می‌شود و برای جلوگیری از حرکت این کلاه که به نسبت اندازه سر مراجع است، تا حد ممکن روی سر ثابت می‌شود، سپس برای اتصال الکترودها به سطح جمجه یک نوع ژل که قابلیت رسانایی دارد در داخل فضای خالی الکترودها تزریق می‌شود تا کلاه به سر مراجع بچسبد، بعد از آن کلاه به دستگاه EEG متصل می‌شود و امواج در کامپیوتر ذخیره می‌شوند. حدودا 5 دقیقه ثبت امواج مغزی انجام می‌شود و بعد از آن کلاه از سر بیمار برداشته می‌شود و سپس امواج دریافت شده با کمک نرم افزارهای مربوطه تفسیر می‌شود. https://drdanesh.net پس از این مرحله، متخصص امواج مزاحم (Artifact waves) حذف و از نرم افزار گزارش گرفته و نتیجه گزارش به صورت رنگی آماده می‌شود.  تفسیر نقشه مغزی یا QEEG امروزه می‌توان با مقایسه QEEG فرد بیمار با QEEGافراد نرمال(موجود در پایگاه‌داده‌های تحلیل QEEG افراد نرمال یا بهنجار) ناهنجاری‌های عملکرد مغز را شناسایی کرد و با تطبیق آن با الگوهای موجود، نوع اختلال را مشخص نمود. مبنای چنین مقایسه‌ای این است که بیماری‌های مختلف روانپزشکی، باعث ایجاد نابهنجاری‌های معناداری در مغز شده و تغییراتی را در QEEG به وجود می‌آورد. https://drdanesh.net از آن‌جایی‌که ترکیب طیفی فعالیت الکتریکی مغز با افزایش سن تغییر می‌یابد، بنابراین در هنگام مقایسه با جمعیت بهنجار، سن فرد و جمعیت بهنجار باید یکسان باشد. https://drdanesh.net در نتیجه‌ی این قیاس که به آن Z scores می‌گویند، اگر فعالیت مغزی فرد مشابه با جمعیت نرمال باشد با رنگ سبز نشان داده می‌شود. رنگ سبز نشان‌دهنده حالت طبیعی و نرمال است. اگر فعالیت امواج مغزی فرد از حالت طبیعی بیشتر باشد (که نشانه مشکل در عملکرد مغز است)، نرم افزار دستگاه آن را با رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز نشان می‌دهد و اگر فعالیت امواج تولید شده کمتر از حالت طبیعی باشد (که باز هم حاکی از اشکالی در کار مغز است)، نرم افزار آن را با رنگ‌های آبی و بنفش نشان می‌دهد. https://drdanesh.net از آن‌جا که هر یک از اختلالات و مشکلات گوناگون مانند ADHD و LD در اثر وجود اشکال در عملکرد مغز و در نتیجه کم و زیاد شدن امواج مغزی به‌وجود می‌آیند، لذا نقشه مغزی فرد سالم با نقشه مغزی فردی که ADHD دارد متفاوت است. به این ترتیب، متخصص با بررسی نقشه مغزی افراد مختلف، پی به مشکل یا توانمندی‌های آن‌ها می‌برد.  رعایت نکات قبل از مراجعه برای جلسات qEEG - خواب مناسب و کافی شب قبل از مراجعه - پرهیز از مصرف داروهای خواب آور - مراجعه در زمانی که هوشیاری کامل است؛ مانند صبح‌ها - مصرف یک وعده غذایی سالم شامل پروتئین قبل از مراجعه - عدم استفاده از لنزهای چشمی - شستشوی سر با شامپو و حداقل ۳ بار، در روز انجام تست ضرورت دارد. - عدم استفاده از روغن، ژل، حالت‌دهنده، نرم‌کننده یا اسپری برای موها، و نیز مواد آرایشی روی پیشانی - اجتناب از بافتن و بستن موها - عدم استفاده از گوشواره یا زیورآلات در روز تست - اجتناب از استفاده از مصرف مواد تحریک کننده مانند قهوه، چای، سیگار، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و … - اجتناب از استفاده از مصرف داروهای غیرقانونی و خریداری شده از منابع نامعتبر، غذاها، گیاهان و یا چای گیاهی که روی خواب/آرمیدگی یا بیداری/گوش‌بزنگی تأثیر می‌گذارند. - به همراه داشتن هرگونه سابقه و پرونده مربوط به تست‌های عصب‌شناختی و نتایج مصاحبه‌های روانشناختی قبلی https://drdanesh.net هنگام انجام تست مراجعه کننده روی یک صندلی به راحتی می‌نشیند و کلاهی دارای ۱۹ الکترود (نحوه قرارگیری آن‌ها مطابق استانداردهای بین‌المللی است) روی سر قرار داده می‌شود. برای افزایش هدایت الکتریکی و دقت در ثبت امواج از ژل مخصوص استفاده می‌شود. https://drdanesh.net الکترودها امواج تولید شده در مغز فرد را در وضعیت‌های مختلف (مانند چشم بسته و چشم باز) دریافت کرده و به کامپیوتر انتقال می‌دهند. **نکات تکمیلی با توجه به وضعیت مراجعه کننده توسط پزشک متخصص توضیح داده خواهد شد. https://drdanesh.net  گرد آوری و تصحیح: دکتر نسرین دانش (روانپزشک)، الهه قربانپور (کارشناسی ارشد آمار زیستی، مدرس) «درج و انتشار مقالات تنها با ذکر نام و عنوان نویسندگان، بلا مانع و در غیر اینصورت، مشمول سرقت ادبی بوده و مورد پیگرد قانونی خواهد بود». • منابع 1) Barrett, Stephen, M.D. (2015). "How Useful Is a Quantitative Electroencephalogram (qEEG)?" 2) "George B. Moody PhysioNet Challenge". George B. Moody PhysioNet Challenge. Retrieved 2023-02-16. 3) Kececi, H.; Degirmenci, Y. (April 2008). "Quantitative EEG and Cognitive Evoked Potentials in Anemia". Clinical Neurophysiology. 38 (2): 137–143. doi: 10.1016/j.neucli.2008.01.004. PMID 18423335. 4) Quantitative spectral analysis of EEG in psychiatry revisited: drawing signs out of numbers in a clinical setting. Clin Neurophysiol. 2003 Dec;114(12):2294-306. 5) The Role of Quantitative EEG in the Diagnosis of Neuropsychiatric Disorders. J Med Life. Jan-Mar 2020;13(1):8-15. 6) CFC delta-beta is related with mixed features and response to treatment in bipolar II depression. Heliyon. 2019 Jun 13;5(6): e01898.